Je zit net goed in de wedstrijd en dan in eens ga je door je enkel. Iemand van het team komt naar je toe gesneld met de waterzak om jou weer op de been te helpen met het deppen van de spons, desnoods met een ijszak. Maar is dit wel verstandig?
Koelen is niet iets van de laatste tijd, de oude Griekse en 
Romeinse artsen gebruikte ijswater en ijsblokjes bij pijndemping of het stelpen van bloedingen.
Tegenwoordig is het koelen een algemeen aanvaarde methode en wordt het op veel sportvelden ingezet om een sporter op te lappen.
Waarom koelen?
Koelen zorgt voor pijnvermindering en het beperkt de zwelling. Koude kan men bijvoorbeeld bij een verstuikte enkel goed toepassen. Koude zorgt er namelijk voor dat er geen vaatverwijding maar vernauwing optreedt zodat de zwelling beperkt blijft. Een zwelling die niet doorzet hoeft het lichaam ook niet af te bouwen. Daarnaast ontstaat er een verdovend gevoel wat zorgt voor pijnvermindering. Het risico alleen is dat de sporter de pijn niet meer ervaart en daardoor de blessure kan verergeren.
Hoe moet je koelen?
Er bestaan talloze manieren om een blessure lokaal te kunnen koelen, denk hierbij aan ijsklontjes, koud water en coldpacks. De waterzak is een bekend voorwerp dat gebruikt wordt op het voetbalveld, hierin zit kraanwater wat niet erg koud is dus zorgt het voor minder pijndemping en vermindering van de zwelling dan ijs.
Koelspray
Er bestaan ook koelsprays waar een koude stof in zit dat zorgt voor pijnvermindering. De werking van deze spray berust op warmte onttrekking aan het lichaam. Dit gaat erg snel en er bestaat een kans op bevriezing van de huid. Ga hier daarom niet zelf mee aan de slag en laat dit door een professional doen.
Coldpacks
Een coldpack is een plastic verpakking waarin gel zit dat bevriest wanneer het in de vriezer heeft gelegen. Dit is een goed middel om zelfstandig lokaal te kunnen koelen, een coldpack kan dus gewoon thuis gebruikt worden. Om het juiste effect te krijgen moet men 15 tot 20 minuten koelen. Voordat je dit doet is het verstandig dat er een theedoek of dun textiel rondom de coldpack gewikkeld wordt zodat directe aanraking met de huid uitblijft.
Meteen weer sporten?
Koelen verminderd dus de zwelling en verminderd de pijn maar dat betekend niet dat de blessure minder is geworden. Het is belangrijk om bij ernstige verstuikingen of blessures deskundige hulp in te schakelen. Een fysiotherapeut kan je precies vertellen wat verstandig is wel of niet te doen, zodat je zo snel mogelijk weer in wedstrijdvorm bent.
De oude Griekse en Romeinse artsen hebben een mooie bijdrage geleverd aan het feit dat jij weer verder kan met de wedstrijd maar let op dat je de blessure niet verergerd!
(Coldpacks zijn te verkrijgen bij apotheek, drogisterij of in onze webshop: http://www.scholten.esporta.nl)
Inge van den Berg
Fysiotherapeute
Fysio- en Manuele Therapie Scholten
